ચમત્કાર – હવામાં લટકે છે આ મંદિરના 70 થાંભલા, એકેય થાંભલો જમીનને નથી અડતો

ભારત આવા મહાન મંદિરોની ભૂમિ છે, જે તેમના અનન્ય સ્થાપત્ય અને પૌરાણિક ઇતિહાસ માટે જાણીતા છે. આ મંદિરોમાં ઐતિહાસિક તથ્યો ઉપરાંત, ચોક્કસપણે કેટલાક એવા રહસ્યો છે, જે તેમને બાકીના મંદિરોથી અલગ બનાવે છે. આવું જ એક મંદિર આંધ્ર પ્રદેશના અનંતપુરમાં આવેલું છે, પ્રખ્યાત શ્રી વીરભદ્ર સ્વામી મંદિર, જેને લેપાક્ષી મંદિર તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ભગવાન શિવ, ભગવાન વિષ્ણુ અને વીરભદ્રને સમર્પિત, લેપાક્ષી મંદિર સદીઓથી રહસ્યોથી ભરેલું છે, જે હજુ સુધી ઉકેલાયું નથી.

મંદિરનો ઇતિહાસ

મંદિરના નિર્માણ વિશે બે માન્યતાઓ છે. પ્રથમ માન્યતા એ છે કે મંદિરનું નિર્માણ ઋષિ અગસ્ત્ય દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું અને મંદિરનો ઈતિહાસ પણ રામાયણ કાળનો છે. એવું કહેવાય છે કે જ્યારે લંકાનો રાજા રાવણ માતા સીતાનું અપહરણ કરી રહ્યો હતો, ત્યારે પક્ષી રાજા જટાયુ માતા સીતાની રક્ષા માટે આ સ્થાન પર લડ્યા હતા. રાવણના હુમલાથી ઘાયલ થઈને જટાયુ અહીં પડ્યો હતો અને બાદમાં માતા સીતાની શોધમાં આવેલા શ્રી રામ અને અનુજ આ સ્થાન પર લક્ષ્મણને મળ્યા હતા. અહીં ભગવાન રામે જટાયુને કરુણાથી ભેટી પડ્યા. તે સમયથી આ સ્થળનું નામ ‘લેપાક્ષી’ પડ્યું.

જો કે, હાલના દૃશ્યમાન મંદિરના નિર્માણ અંગેના સૌથી પહેલા પુરાવા 1533 એડી દરમિયાન વિજયનગર સામ્રાજ્ય સાથે સંબંધિત છે. મંદિરમાં સ્થિત શિલાલેખ માહિતી આપે છે કે મંદિરનું નિર્માણ વિજયનગર સામ્રાજ્યના રાજા અચ્યુત દેવરાયાના અધિકારીઓ વિરુપન્ના અને વિરન્નાએ કરાવ્યું હતું. કુર્માસેલમ ટેકરી પર આવેલું આ મંદિર વિજયનગર સામ્રાજ્યના ભીંતચિત્ર સ્થાપત્યનું ઉત્તમ ઉદાહરણ છે.

મંદિરનું માળખું

લેપાક્ષીનું આ વીરભદ્ર સ્વામી મંદિર બે ઘેરાવની અંદર આવેલું છે. પ્રથમ બિડાણમાં પ્રવેશવા માટે ત્રણ દરવાજા છે. મુખ્ય દ્વાર પર ભવ્ય ગોપુરમનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે. ઉત્તરમુખી મુખ્ય મંદિર બીજા બિડાણની મધ્યમાં આવેલું છે. મંદિરમાં ગર્ભગૃહ, અંતરાલ, પરિક્રમા માર્ગ, મુખમંડપ અને અનેક સ્તંભો સાથેનો વરંડો છે. મુખમંડપના કાટખૂણે ભગવાન વિષ્ણુને સમર્પિત પૂર્વમુખી મંદિર છે. ભગવાન વિષ્ણુના મંદિરની બરાબર સામે ભગવાન શિવને સમર્પિત બીજું મંદિર છે, જે પાપ વિનેશેશ્વર તરીકે ઓળખાય છે. આની સાથે એક ત્રીજું મંદિર પણ છે, જેને પાર્વતી તીર્થ કહેવામાં આવે છે.

ભગવાન વીરભદ્ર મંદિરના ગર્ભગૃહમાં બિરાજમાન છે. વીરભદ્રને ભગવાન શિવનું ક્રોધિત સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે, જે રાજા દક્ષના યજ્ઞ દરમિયાન માતા સતી દ્વારા આત્મદાહ કર્યા પછી દેખાયા હતા. ગર્ભગૃહ અને અંતરાલ સાથે જોડાયેલા ત્રણ મંદિરો છે, જેને રામલિંગ તીર્થ, ભદ્રકાલી તીર્થ અને હનુમાનલિંગ તીર્થ કહેવામાં આવે છે અને ત્રણેય પૂર્વ દિશા તરફ છે. આ ઉપરાંત મુખ મંડપના ઉત્તર ભાગમાં નવગ્રહોને સમર્પિત એક વેદી પણ આવેલી છે.

મંદિરનું મુખ્ય આકર્ષણ મંદિરનો મહામંડપ છે. આ મહામંડપ અનેક સ્તંભોથી બનેલો છે, જેમાં તુમ્બુરા, બ્રહ્મા, દત્તાત્રેય, નારદ, રંભા, પદ્મિની અને નટરાજની માનવ કદની મૂર્તિઓ કોતરવામાં આવી છે. મંદિરના મહામંડપ અને મુખમંડપમાં બનાવેલા ચિત્રોને વિજયનગર સામ્રાજ્યના ભીંતચિત્ર સ્થાપત્યનું શ્રેષ્ઠ ઉદાહરણ માનવામાં આવે છે.

મંદિરના રહસ્યો

વાસ્તવમાં, તેના સ્થાપત્ય અને પૌરાણિક ઇતિહાસ સિવાય, લેપાક્ષીનું આ મંદિર તેના એક સ્તંભ માટે જાણીતું છે, જે જમીનથી અડધો ઇંચ ઉપર છે, એટલે કે હવામાં લટકતું છે. અંગ્રેજોના સમયમાં પણ આ મંદિરમાં સ્થિત આ ‘હેંગિંગ પિલર’નું રહસ્ય જાણવાનો ઘણી વખત પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો. બ્રિટિશ અધિકારીઓએ આ થાંભલાને તેની જગ્યાએથી ખસેડવાનો પ્રયાસ કર્યો પરંતુ તે નિષ્ફળ રહ્યા. શરૂઆતમાં એવું લાગતું હતું કે આ સ્તંભ મંદિરના નિર્માણમાં ફાળો આપતો નથી, પરંતુ જ્યારે સ્તંભને દૂર કરવાનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો ત્યારે મંદિરના અન્ય ભાગોમાં પણ વિચલનો જોવા મળ્યા.

આ ઉપરાંત લેપાક્ષીના આ મંદિરમાં પગની છાપ પણ આવેલી છે, જે ત્રેતાયુગનું માનવામાં આવે છે. ઘણી માન્યતાઓ અનુસાર, આ પગના નિશાન ભગવાન રામના છે, જ્યારે ઘણા લોકો એવું પણ માને છે કે આ પગની નિશાની માતા સીતાની છે.

કેવી રીતે પહોંચવું?

આ મંદિર લેપાક્ષી ગામમાં આવેલું છે, જે આંધ્ર પ્રદેશના અનંતપુર જિલ્લાનું એક નાનું ગામ છે. અહીંથી સૌથી નજીકનું એરપોર્ટ બેંગ્લોરમાં આવેલું છે, જે લગભગ 120 કિમીના અંતરે છે. લેપાક્ષી મંદિરનું સૌથી નજીકનું રેલ્વે સ્ટેશન હિન્દુપુર ખાતે આવેલું છે, જે મંદિરથી લગભગ 14 કિમી દૂર છે. આ ઉપરાંત લેપાક્ષી અનંતપુર, હિંદુપુર અને બેંગ્લોર સાથે પણ સડક માર્ગે જોડાયેલ છે. આંધ્રપ્રદેશના ઘણા શહેરોમાંથી લેપાક્ષી માટે પરિવહન સરળતાથી ઉપલબ્ધ છે.

નોંધ – દરેક ફોટો પ્રતીકાત્મક છે – (ફોટો સોર્સ : ગુગલ)

[ આ વેબસાઈટ પર આપેલી તમામ ન્યુઝ અને વાતો રિપોર્ટરે રિપોર્ટ કરેલા છે અથવા તો કોઈક સોર્સ ઉપરથી લેવામાં આવેલા છે. અમારો પ્રયત્ન તમને શ્રેષ્ઠ માહિતી સતત પહોંચાડવાનો છે અને રહેશે. આ ન્યુઝ તથા અન્ય વાતોની જવાબદારી જે-તે લેખક (રિપોર્ટર) તથા સોર્સની રહેશે ધર્મ લોક વેબસાઈટ કે પેજની રહેશે નહીં ]